Η «φούσκα» των ακινήτων και οι πληγές της ΚαταλωνίαςΕπίκειται συνάντηση του Μαριάνο Ραχόι με τον επικεφαλής της τοπικής κυβέρνησηςΤης Μαρίλιας Παπαθανασίου«Η Μαδρίτη μάς κλέβει». Οποιος έχει ταξιδέψει στην Βαρκελώνη, θα έχει σίγουρα ακούσει τη φράση. Θα έχει επίσης διαπιστώσει ότι στην πρωτεύουσα της Καταλωνίας, παράλληλα με τα ισπανικά, την επίσημη γλώσσα της Ισπανίας, και ίσως περισσότερο από αυτά, μιλιούνται τα καταλανικά. Οι Καταλανοί δηλώνουν πρωτίστως Καταλανοί και δευτερευόντως Ισπανοί. Ο εθνικισμός των Καταλανών έχει ιστορικές ρίζες - η δικτατορία του Φράνκο είχε καταστείλει τις τοπικές γλώσσες και τις τοπικές κουλτούρες στην Ισπανία. Τα τελευταία όμως 37 χρόνια που η Ισπανία είναι Ομοσπονδιακή Δημοκρατία, το ισπανικό κράτος δεν θίγει ούτε τα δικαιώματα ούτε τα προνόμια των Καταλανών.Τι μύγα λοιπόν τσίμπησε τους Καταλανούς και διαδήλωσαν μαζικά -ενάμιση εκατομμύριο άνθρωποι σύμφωνα με την Αστυνομία- στη Βαρκελώνη, την περασμένη Τρίτη, με συνθήματα όπως «Καταλωνία νέο κράτος της Ευρώπης» αλλά και «Οχι στην Ευρώπη»; Γιατί ενώ το 2001, το ποσοστό των Καταλανών που ήθελε την ανεξαρτησία, ήταν 36%, προσφάτως ανήλθε στο 51%;Η απάντηση βρίσκεται στην κρίση του ευρώ. Η Καταλωνία όπως και άλλες από τις 17 περιφέρειες της Ισπανίας είναι καταχρεωμένη. Τα χρόνια πριν από την κρίση, η τοπική κυβέρνηση της Καταλωνίας δαπάνησε τεράστια ποσά σε έργα υποδομής -αεροδρόμια, αυτοκινητόδρομους κ.ά -αλλά και σε έργα προπαγάνδας υπέρ του «καταλανισμού», όπως σχολεία για τη διδασκαλία της καταλανικής γλώσσας. Η «φούσκα» στον τομέα των ακινήτων και της κατασκευής, που έσκασε το 2007, και σήμανε την αρχή της καθοδικής πορείας της ισπανικής οικονομίας δεν μπορούσε να αφήσει αλώβητη την Καταλωνία.Ως τμήμα και μάλιστα από τα πιο ανεπτυγμένα της Ισπανίας, η Καταλωνία δεν ήταν δυνατόν να μην επηρεαστεί από την κρίση που κλιμακώθηκε, ούτε από τα μέτρα λιτότητας που λαμβάνει, για να αντιμετωπίσει την κρίση, η κεντροδεξιά κυβέρνηση του Μαριάνο Ραχόι. Διαμαρτύρονται λοιπόν οι Καταλανοί ότι η κρίση τούς οδηγεί στη φτώχεια. Προτάσσουν το επιχείρημα ότι καθώς η περιφέρειά τους είναι από αυτές που συμβάλλουν περισσότερο στον ομοσπονδιακό προϋπολογισμό -η οικονομία της Καταλωνίας αντιπροσωπεύει το 20% της ισπανικής οικονομίας- θα πρέπει να ενισχυθεί περισσότερο. Ηδη η τοπική κυβέρνηση έχει ζητήσει από την κυβέρνηση Ραχόι πέντε δισεκατομμύρια ευρώ για τη διάσωση της καταλανικής οικονομίας. Και την ερχόμενη εβδομάδα, ο Ισπανός πρωθυπουργός πρόκειται να συναντηθεί με τον επικεφαλής της τοπικής κυβέρνησης της Καταλωνίας, τον Αρτουρ Μας, για να συζητήσουν τη επαναδιαπραγμάτευση του συστήματος επιβολής των φόρων στις ισπανικές περιφέρειες. Ο Μας ισχυρίστηκε ότι αν συνάψει με τον Ραχόι συμφωνία για τη δημοσιονομική εξυγίανση της Καταλωνίας, τα πνεύματα θα ηρεμήσουν. Διαφορετικά, λέει, ο δρόμος προς την ανεξαρτησία της Καταλωνίας είναι ανοιχτόςΕίναι όμως πράγματι ανοιχτός; Οπως επισημαίνει στην «Κ», ο Πάμπλο Ροντρίγκες, δημοσιογράφος στην ισπανική εφημερίδα Εl Mundo, «κατ αρχήν οι Καταλανοί δεν μπορούν να διοργανώσουν δημοψήφισμα με αίτημα την απόσχιση της Καταλωνίας, διότι αυτό απαγορεύεται από το ισπανικό Σύνταγμα. Υστερα υπάρχει και η αντίδραση των Βρυξελλών. Μετά τη μεγάλη διαδήλωση της περασμένης Τρίτης, οι Βρυξέλλες δήλωσαν ότι η ανεξαρτησία της Καταλωνίας περνά μέσα από την Ισπανία. Η Μαδρίτη θα πρέπει να δώσει το πράσινο φως σε σχετικό επίσημο αίτημα που θα υποβάλει η Βαρκελώνη προς την Ε.Ε., γεγονός που μοιάζει απίθανο».Το να διεκδικούν οι Καταλανοί δικαιότερη -γι αυτούς- κατανομή των φόρων από την κεντρική κυβέρνηση είναι θεμιτό. Είναι όμως τουλάχιστον οπορτουνιστικό, σε μια περίοδο που η Ισπανία βρίσκεται ένα βήμα πριν από την ένταξή της σε πρόγραμμα διάσωσης της οικονομίας της από την Ε.Ε., να προτάσσουν το αίτημα της ανεξαρτησίας. Ο Ραχόι, διέπραξε σφάλμα χαρακτηρίζοντας «μπούρδες» τη διαδήλωση της περασμένης Τρίτης. Αν δεν επιθυμεί να εξελιχθεί η Καταλωνία σε ζήτημα που θα του κοστίσει ενδεχομένως την εξουσία, πρέπει να κινηθεί προσεκτικά. Από την ευθύνη για τη διευθέτηση του καταλανικού, δεν απαλλάσσονται όμως ούτε οι αντιπολιτευόμενοι Ισπανοί Σοσιαλιστές που επί σειράν ετών χάιδευαν -για πολιτικούς λόγους- τα αυτιά των ΚαταλανώνΑυτονομιστικές τάσεις και στη ΣκωτίαΗ οικονομική κρίση επιτείνει τις αυτονομιστικές τάσεις και στη Σκωτία. Η τοπική κυβέρνηση της Σκωτίας, υπό τον Αλεξ Σάλμοντ, ανακοίνωσε, από τον περασμένο Ιανουάριο, το σχέδιό της για διεξαγωγή δημοψηφίσματος με αντικείμενο την ανεξαρτησία της Σκωτίας από τη Βρετανία, το φθινόπωρο του 2014. Τα ζητήματα που θα θέσει το δημοψήφισμα θα αφορούν την οικονομική πολιτική, την άμυνα, τις σχέσεις με το Ηνωμένο Βασίλειο και τη συμμετοχή της Σκωτίας σε υπερεθνικούς θεσμούς, κυρίως στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Παρότι ο ίδιος το έχει διαψεύσει, ο Σάλμοντ και το κόμμα του, το Εθνικό Κόμμα της Σκωτίας (SNP), φέρεται ότι επιμένουν το δημοψήφισμα να διεξαχθεί το 2014, ώστε να συμπέσει με την επέτειο της μάχης του Μπάνοκμπερν, του πρώτου πολέμου των Σκώτων για την ανεξαρτησία τους.Το δημοψήφισμα αποτελεί πρόκληση για τον πρωθυπουργό Ντέιβιντ Κάμερον. Ο Βρετανός πρωθυπουργός ισχυρίζεται ότι μόνο το βρετανικό Κοινοβούλιο διαθέτει τη νομική εξουσία για να εγκρίνει δημοψήφισμα σχετικά με την πιθανή διάλυση της ένωσης μεταξύ της Αγγλίας και της Σκωτίας, η οποία έχει σφραγιστεί με την πράξη της ένωσης του 1707. Από την πλευρά του, ο Αλεξ Σάλμοντ, σε παλαιότερη συνεδρίαση του τοπικού κοινοβουλίου παρομοίασε τη Σκωτία και τους δεσμούς της με την Αγγλία με παγιδευμένο πουλί. «Το πουλί όμως έχει πετάξει και δεν μπορεί πλέον να επιστρέψει στο κλουβί του», είπε χαρακτηριστικά. Από τους γνωστότερους υπερασπιστές της εκστρατείας υπέρ της ανεξαρτησίας της Σκωτίας είναι ο ηθοποιός Σον Κόνερι. Δημοσκόπηση, πάντως, της βρετανικής εφημερίδας Daily Mail, η οποία διεξήχθη στα τέλη Αυγούστου, μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Λονδίνου, οι οποίοι τόνωσαν το αίσθημα υπέρ της ενότητας του Ηνωμένου Βασιλείου, κατέγραψε ότι το 60% των Σκώτων αντιτάσσεται στο ενδεχόμενο απόσχισης από τη Βρετανία.