Μπήκε στη ζωή μας το 1998 και την αναστάτωσε. Η σιλντεναφίλη, όπως είναι η χημική ονομασία του Viagra, ανήκει σε μία ομάδα φαρμάκων τους αναστολείς της φωσφοδιεστεράσης τύπου 5 (PDE-5) που αποτελούν την πιο αποτελεσματική θεραπεία για την στυτική δυσλειτουργία.
Μέχρι τότε οι θεραπείες για αυτό το πρόβλημα που ταλαιπωρεί σε μόνιμη ή παροδική βάση μέχρι και το 30% του ανδρικού πληθυσμού ήταν βάρβαρες (ενδοπεϊκές ενέσεις, αντλίες κενού, πεϊκές προθέσεις) και εν πολλοίς αναποτελεσματικές. Μαζί με την κυκλοφορία όμως αυτού του χαπιού κυκλοφόρησαν και πολλοί μύθοι και στρεβλές εντυπώσεις συνήθως ανεκδοτολογικού χαρακτήρα που συνοδεύουν ακόμα και σήμερα το μπλε χαπάκι .Εν τω μεταξύ κυκλοφόρησαν και άλλα σκευάσματα με ανάλογες ιδιότητες, παρόμοια αποτελεσματικότητα και ίδια ασφάλεια. Έτσι εκτός από τη σιλντεναφίλη (Viagra), κυκλοφορεί και η βαρντεναφίλη (levitra και vivanza) που παρουσιάζουν έναρξη δράσης σε 15- 60 λεπτά και δρουν μέχρι 2-5 ώρες, και η τανταναφίλη (cialis) που έχει χρόνο δράσης έως και 36 ώρες!
Είναι όντως επικίνδυνο;
Όταν πρωτοκυκλοφόρησε το Viagra είχαν αναφερθεί κάποιοι θάνατοι, όταν όμως μελετήθηκαν προσεκτικά διαπιστώθηκε ότι
αφορούσαν ανθρώπους με ισχαιμία μυοκαρδίου οι οποίοι ελάμβαναν νιτρώδη σε διάφορες μορφές (αυτοκόλλητα, υπογλώσσια δισκία ή σπρέι και σε χάπια). Έτσι λοιπόν στις αντενδείξεις του φαρμάκου τοποθετήθηκε στην πρώτη σειρά η λήψη νιτρωδών φαρμάκων.
Η εξήγηση είναι η ίδια η φύση του φαρμάκου. Η σιλντεναφίλη είχε μελετηθεί αρχικά ως φάρμακο αγγειοδιασταλτικό με παρόμοια δράση με τα νιτρώδη. Κατά τη διάρκεια των δοκιμών, όμως, διαπιστώθηκε ότι η αγγειοδιασταλτική δράση του που αφορά όλα τα αγγεία είναι εξόχως έντονη στο αγγειακό δίκτυο του πέους. Έτσι εγκλωβίζεται περισσότερο αίμα και δημιουργείται πιο έντονη στύση. Άρα τα φάρμακα αυτά δεν αυξάνουν την ερωτική επιθυμία αλλά βελτιώνουν την στύση μόνο όταν υπάρχει ανάλογο ερέθισμα. Επειδή όμως έχουν ανάλογη δράση με τα νιτρώδη, όταν χορηγούνται ταυτόχρονα μπορεί να προκαλέσουν σημαντική υπόταση. Η χαμηλή πίεση σε ασθενείς με ικανή στένωση των στεφανιαίων αγγείων μπορεί να είναι η αιτία νέου ισχαιμικού επεισοδίου στην καρδιά. Το ευχάριστο είναι ότι η δράση αυτή αφορά μόνο την συγχορήγηση με νιτρώδη το τελευταίο 24 ωρο (πχ. Pensordil, Monosordil, Imdur, Nitrolimgual, Pancoran κλπ) και όχι άλλα αντιυπερτασικά φάρμακα, ενώ πρέπει να τονιστεί ότι τα νιτρώδη δεν έχουν πλέον τον πρωταρχικό ρόλο στην αντιμετώπιση στης στεφανιαίας νόσου που είχαν πριν μερικά χρόνια. Σήμερα, στην εποχή της αγγειοπλαστικής και των stend η στεφανιαία νόσος μπορεί να αντιμετωπιστεί ικανοποιητικά με επεμβατικό τρόπο και με άλλες ομάδες φαρμάκων που δεν αλληλεπιδρούν με τις PDE-5.
Παρενέργειες- αλληλεπιδράσεις
Γενικά η σιλντεναφίλη και τα παρεμφερή είναι φάρμακα χωρίς σοβαρές παρενέργειες που να δικαιολογούν το φόβο και την φήμη τους. Οι πιο συχνές είναι ο πονοκέφαλος (15%) και κοκκίνισμα προσώπου (10%), στομαχικός ερεθισμός (7%), μυαλγίες, και μικρά παροδικά προβλήματα στην όραση (3%) όπως θόλωση και δυσκολία να ξεχωρίσει κάποιος το μπλε από το πράσινο χρώμα (δεν τα βλέπουν μπλε όπως θέλει ο μύθος!) και ρινίτιδα. Προβλήματα μη σημαντικά που υποχωρούν με το πέρας της δράσης του φαρμάκου.
Η μόνη αλληλεπίδραση είναι η γνωστή με τα νιτρώδη, ενώ επειδή μεταβολίζεται στο κυτόχρωμα Ρ 450 καλό είναι να διακόπτονται παροδικά φάρμακα όπως αντιμυκητιασικά, για την υπερπλασία προστάτη (δοξαζοσίνη- τεραζοσίνη), ερυθρομυκίνη και κάποια άλλα για σπανιότερες νόσους.
Ποιο είναι το πρόβλημα στην πραγματικότητα;
Συνήθως το πρόβλημα δεν εντοπίζεται στο Viagra αλλά στην ίδια την σεξουαλική πράξη όταν αυτή είναι το ζητούμενο από ασθενείς που δεν έχουν αναρρώσει πλήρως από ένα έμφραγμα ή μια βαριά καρδιοπάθεια. Η σεξουαλική πράξη είναι μία κατάσταση που απαιτεί έργο από την καρδιά είτε έχει πάρει κάποιος Viagra είτε όχι. Μετά από πρόσφατο έμφραγμα (τουλάχιστον μετά 3 εβδομάδες) το να κάνει κάποιος σεξ χωρίς να έχει ολοκληρώσει τον ενδεδειγμένο καρδιολογικό έλεγχο είναι επικίνδυνο ανεξάρτητα από τη λήψη Viagra! Έτσι λοιπόν εάν αποκλειστεί η λήψη νιτρωδών, η υπόταση και η ηπατική ανεπάρκεια θα μπορούσαμε να πούμε αδρά ότι μετά από ένα ισχαιμικό επεισόδιο και αφού υπάρξει η έγκριση από τον καρδιολόγο κάποιος που είναι σε θέση να ανεβεί σκάλες δύο ορόφων χωρίς να του κόβεται η ανάσα, να λαχανιάζει ή να νιώθει πόνο στο στήθος έχει σε τέτοια κατάσταση το μυοκάρδιο του που μπορεί να ανταπεξέλθει στις ανάγκες μίας φυσιολογικής σεξουαλικής δραστηριότητας με ή χωρίς φαρμακευτική υποβοήθηση της στύσης. Το Αμερικάνικο Κολλέγιο Καρδιολόγων δηλώνει σαφώς ότι η σιλντεναφίλη είναι ασφαλής για άτομα με σταθεροποιημένη στεφανιαία νόσο που δεν λαμβάνουν νιτρώδη ενώ αντίθετα αντενδεικνύεται κυρίως σε άτομα με εξελισσόμενη ισχαιμία μυοκαρδίου, μη αντιρροπιζόμενη καρδιακή ανεπάρκεια και υπερτροφική μυοκαρδιοπάθεια.
Εν κατακλείδι
Ενώ το Viagra και τα παρεμφερή ενοχοποιήθηκαν παλιότερα για παρενέργειες στο καρδιαγγειακό σήμερα είναι πλέον αποδεδειγμένο ότι η αιτία σε τέτοιες περιπτώσεις δεν είναι το φάρμακο αλλά η ίδια η σεξουαλική πράξη η οποία για κάποιους ανθρώπους με σοβαρές καρδιοπάθειες δεν επιτρέπεται. Συνεπώς το Viagra μπορεί να χορηγηθεί σε όλους τους άντρες με στυτική δυσλειτουργία ακόμα και σε αυτούς με καρδιακή ανεπάρκεια εφόσον ο καρδιολόγος επιτρέπει την σεξουαλική δραστηριότητα.
Πρόσφατα τα φάρμακα αυτά λόγω των αγγειοδιασταλτικών ιδιοτήτων τους δοκιμάζονται συνεχώς και έχουν πολύ υποσχόμενες προοπτικές. Έτσι λοιπόν σε μελέτη που ανακοινώθηκε στο Circulation, το Viagra όχι μόνο δεν επιβαρύνει αλλά αντίθετα έχει ευεργετική δράση στην καρδιακή λειτουργία. Πρέπει τέλος να αναφερθεί πως η σιλντεναφίλη έχει ένδειξη στην πνευμονική υπέρταση, στο σύνδρομο Raynaud, στη νόσο των ορειβατών, βελτιώνει τις γνωστικές ικανότητες και δοκιμάζεται στη νόσο Alzheimer και αλλού.